Aż jednej trzeciej zachorowań na nowotwory da się uniknąć, zmieniając styl życia i unikając następujących czynników ryzyka: nadwagi i otyłości, palenia tytoniu, diety ubogiej w warzywa i owoce, a obfitującej w żywność przetworzoną, braku aktywności fizycznej i w końcu nadmiernego spożycia alkoholu.
Liczne dane epidemiologiczne wskazują na to, że część chorób, które jeszcze kilkanaście lat temu dotyczyły osób w starszym wieku, jest obecnie diagnozowana u ludzi młodych między 30. a 40. rokiem życia. Dotyczy to zwłaszcza nowotworów. Dlatego onkoprofilaktyka to dzisiaj jeden z ważnych nurtów w medycynie, poszukującej skutecznych metod zapobiegania chorobom.
Świadomość, że dobre nawyki i postawy kształtowane w dzieciństwie przekładają się na niższą zapadalność na choroby w wieku dorosłym powinna towarzyszyć wszystkim współczesnym rodzicom. Dzięki świadomie podejmowanym działaniom mogą ochronić swoje dzieci przed wieloma nowotworami.
Wybitny specjalista prof. dr hab. n. med. Paweł Januszewicz, dyrektor ds. Pediatrii Centrum Zdrowia Dziecka Damiana, mówi o znaczeniu onkoprofilaktyki dzieci i młodzieży dla zdrowia przyszłych pokoleń: „Zadaniem onkoprofilaktyki jest edukacja rodziców dzieci i młodych dorosłych o tym, co może wpływać na zdrowie, a tym samym na jakość życia. Szczególnie że średnia wieku zapadania na wiele chorób, np. na nowotwór jelita grubego obniżyła się z około 65. roku życia na okres «przed czterdziestką». Dlatego właśnie o diagnostyce i wykonywaniu badań przesiewowych w zakresie tego nowotworu powinniśmy myśleć już w okolicach trzeciej dekady życia. Zwłaszcza że od powstania pierwszej komórki nowotworowej do uwidocznienia się guza w badaniu obrazowym mija około 10-12 lat. Naprawdę mamy więc czas, aby wykryć chorobę i skutecznie z nią walczyć”.
Do najważniejszych zaleceń wymienianych przez prof. Januszewicza należą regularna aktywność fizyczna, rezygnacja z używek (alkohol, papierosy) i świadome odżywianie w celu zapobiegania nadwadze i otyłości.
W celu ochrony przed nowotworami skóry trzeba zabezpieczać dzieci i siebie samych przed oparzeniami słonecznymi, np. stosując kremy z filtrem. Każde poparzenie słoneczne w dzieciństwie powoduje wzrost zagrożenia nowotworem skóry w wieku późniejszym.
Profilaktyka zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) zapewnić może ochronę przed rakiem szyjki macicy u kobiet oraz nowotworem głowy i szyi u mężczyzn. Z kolei dieta uwzględniająca odpowiednią ilość błonnika oraz wykonywanie badań endoskopowych (pierwsze badanie nawet w okolicach 30. roku życia) chronią przed rakiem jelita grubego.
Stosunkowo nowym problemem jest rosnąca zachorowalność na nowotwory ośrodkowego układu nerwowego. Związana jest ona w dużym stopniu z nadużywaniem telefonów, tabletów i innych urządzeń elektronicznych, które – co nie wszyscy wiedzą – emitują groźne promieniowanie. Ograniczenie czasu spędzanego przez dziecko przy tablecie lub komórce, ograniczenie powszechnego dziś dostępu do elektroniki może ochronić je przed zachorowaniem nowotwory układu nerwowego.
Pamiętajmy: wielu nowotworom, które nie mają podłoża genetycznego, można w dużej mierze zapobiegać. „Istotą jest budowanie świadomości i «szerokie myślenie» nt. unikania czynników ryzyka wystąpienia nowotworów. Jeśli będziemy wiedzieli, jakich zasad przestrzegać, wtedy istnieje szansa, że w dorosłym życiu nasze dziecko i my sami unikniemy wielu chorób. Ponadto brak świadomości zagrożenia chorobami nowotworowymi, a także częsta niechęć społeczeństwa do wykonywania badań oraz wczesnego zgłaszania się do lekarza w przypadku zauważenia ewentualnych zmian chorobowych może niestety skutkować wzrostem poziomu śmiertelności. To dlatego edukacja w zakresie ochrony przed chorobami ma tak kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia” – podsumowuje prof. Paweł Januszewicz.
(Źródło: biotechnologia.pl)