Część osób po przebyciu COVID-19 doświadcza problemów z oddychaniem. W trakcie rekonwalescencji po chorobie warto zatem o oddech zadbać.

Podstawowym celem rehabilitacji po przebyciu COVID-19 jest zwiększenie ruchomości klatki piersiowej i przepony, oczyszczanie drzewa oskrzelowego z wydzieliny, regulacja oddechu, zwiększenie siły mięśni oddechowych, utrzymanie lub poprawa wymiany gazowej, zmniejszenie nadmiernej pracy oddechowej i uczucia duszności.

Uwaga! Rehabilitacji oddechowej nie można rozpoczynać zbyt wcześnie, czyli np. w momencie kiedy pacjent jest w ostrej fazie zakażenia. To mogłoby z jednej strony nasilić niewydolność oddechową, z drugiej strony niepotrzebnie zwiększać rozprzestrzenianie się wirusa w powietrzu. Ponadto w fazie ostrej nie zaleca się oddychania przeponowego ani stosowania wszelkich technik rozszerzania płuc.

„W ostrej fazie choroby dążymy raczej do tego, aby w miarę możliwości pacjent zachował maksymalną mobilność w obrębie łóżka, zachęcamy do częstych zmian pozycji, do prostych ćwiczeń dotyczących wydolności i umiejętności wykonywania czynności dnia codziennego, takich jak ubieranie się, mycie czy spożywanie posiłków” – podpowiada dr Iwona Sarzyńska – Długosz, neurolog, specjalista rehabilitacji medycznej w II Klinice Neurologii Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.

Rehabilitacja oddechowa – kilka porad

1) Warto zacząć od nauczenia się kontrolowanego oddychania przeponowego. W tym celu należy przyjąć wygodną pozycję siedzącą albo leżącą i jedną dłoń położyć na klatce piersiowej, a drugą na brzuchu. Wykonując powolne wdechy przez nos i wydechy przez usta trzeba zwrócić uwagę na to, aby klatka piersiowa była nieruchoma i poruszał się tylko brzuch.

2) W razie utrzymujących się duszności i zwiększonej męczliwości podczas wykonywania codziennych czynności wymagających wysiłku (np. wchodzenie na schody) trzeba zadbać o to, aby ułożyć rytm oddechowy: kiedy planuję wejść na kolejny schodek robię wdech, a w momencie pokonywania stopnia – wydech.

3) Odbudowywać kondycję poprzez:

• ćwiczenia aerobowe (na początek powolne chodzenie, które stopniowo może przechodzić w szybki marsz, pływanie, stacjonarny rower, orbitrek). Przy zmęczeniu i znacznie ograniczonej wydolności oddechowejnależy w czasie treningu częściej robić przerwy
• ćwiczenia rozciągające klatkę piersiową
• relaksację (co jest szczególnie istotne w kontekście przedłużonego lęku po ciężkim przechorowaniu koronawirusa). UWAGA: stres jest jednym z czynników, które mogą wywołać duszność!

W trakcie ćwiczeń trzeba dbać, by nie przekraczać granicy „zmęczenia dość dużego, duszności stosunkowo ciężkiej”. Cała sesja treningowa powinna trwać 20-30 minut i być powtarzana 3-5 razy na tydzień.

Z czasem należy dołączyć trening oporowy z obciążeniem treningowym dla każdej grupy mięśniowej (mięśni piersiowych, kończyn górnych i/lub dolnych), który powinien trwać nawet przez kolejnych 6 tygodni.

Pamiętaj!

• Ćwiczenia zawsze zaczynaj od rozgrzewki 
• Na końcu daj sobie czas na ochłonięcie
• Ćwicz w luźnej i wygodnej odzieży i obuwiu 
• Ćwiczenia zaczynaj minimum godzinę po posiłku 
• Pamiętaj o właściwym nawodnieniu
• W mroźne lub zbyt gorące dni unikaj aktywności na zewnątrz.

Uczucie wyczerpania i osłabienie po COVID-19. Co robić?

• Dostosuj swoje oczekiwania do możliwości: nie forsuj się nadmiernie, nie krępuj się korzystać z pomocy, do codziennych obowiązków powracaj w miarę możliwości spokojne i płynnie.
• Wysypiaj się, odżywiaj się właściwie, stosuj ćwiczenia relaksacyjne.
• Utrzymuj właściwe relacje społeczne, bo to zapobiega wtórnej depresji i poprawia jakość życia, dzięki czemu szybciej powrócisz do codziennych czynności i obowiązków.
• Zwiększaj zakres codziennych czynności.
• W razie konieczności zasięgnij porady psychologa i/lub psychiatry.

Źródło: M. Wysocka, zdrowie.pap.pl; Zdjęcia: Sandor Kacso – stock.adobe.com