Terapia przeciwnowotworowa wywiera znaczący wpływ na organizm. Pacjenci onkologiczni uskarżają się na zmianę smaku, nadmierną wrażliwość na zapachy albo jadłowstręt. Co warto i można jesć i jak powinna wyglądać optymalna dieta w chorobie nowotworowej?

Pamiętajmy: dieta to najistotniejszy element wspomagający proces leczenia. Ma zapobiegać niedożywieniu i wyniszczeniu nowotworowemu, wspomagać pracę układu immunologicznego, poprawiać przemianę materii i zapewnić regenerację organizmu po obciążającym leczeniu onkologicznym. Stąd tak ważne jest, by właściwa dieta została wprowadzona już w momencie rozpoznania choroby i odpowiednio modulowana na poszczególnych etapach leczenia.

CZEGO POTRZEBUJE TWÓJ ORGANIZM? DIETA W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ

Dieta w chorobie nowotworowej zawsze musi być dobierana indywidualnie, w zależności od typu i stadium nowotworu, ogólnego stanu zdrowia, powikłań związanych z terapią, wieku oraz stanu odżywienia i nawyków żywieniowych.

Dobrze skomponowana dieta musi dostarczać składników niezbędnych dla organizmu: aminokwasów, tłuszczy, węglowodanów, witamin i minerałów. UWAGA! U pacjentów onkologicznych zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze może być nawet o 20% większe niż u osób zdrowych!

Jeśli zapotrzebowanie chorego organizmu nie zostanie zaspokojone dietą, organizm zacznie korzystać z zasobów pochodzących z własnych tkanek, co nieuchronnie prowadzi do wyniszczenia nowotworowego.

Pełnowartościowe białko

Jeśli chorujesz na nowotwór, masz zwiększone zapotrzebowanie na białko. Udział białka w diecie powinien wynosić 15–20% zapotrzebowania energetycznego (które u osób zdrowych wynosi 10–15%). Białko jest niezbędne do regeneracji wyniszczonego przez nowotwór organizmu. Układ odpornościowy jest szczególnie wrażliwy na niedobór białka. W razie jego niedoborów organizm uruchamia wewnętrzne zasoby białka np. z mięśni szkieletowych.

Oto pokarmy stanowiące źródło białka: chude mięsa (kurczak, indyk, cielęcina, unikaj z kolei wysoko przetworzonych peklowanych i wędzonych wędlin), ryby, jaja, chude produkty nabiałowe (twarogi, jogurty, kefiry), rośliny strączkowe, tofu.

Węglowodany złożone (nie proste)

Węglowodany stanowią 35–50% spożywanej energii przez osoby chore na nowotwory. Nie chodzi bynajmniej o węglowowadny proste, a o złożone: pełnoziarniste kasze, ryż, razowe pieczywo na zakwasie, warzywa i owoce (z przewagą warzyw). Pamiętaj, jeśli spożywasz duże ilości błonnika, dużo pij. Wyeliminuj cukry proste (słodycze, ciasta).

Dobrej jakości tłuszcze

Tłuszcze stanowią 30–50% zapotrzebowania energetycznego chorych na raka. Źródłem tłuszczów msjs być oleje nierafinowane, zimnotłoczone (oliwa z oliwek, olej lniany, olej rzepakowy), ryby, naiona i orzechy.

Warzywa i owoce

W trakcie choroby nowotworowej rośnie zapotrzebowanie na substancje przeciwutleniające, czyli witaminy A, E, C oraz cynk, selen i miedź. Te substancje neutralizujące wolne rodniki znajdują się w świeżych, różnokolorowych warzywach i owocach, których spożycie powinno wynosić co najmniej 0,5 kg na dzień (z przewagą warzyw). Warzywa winny być spożywane do każdego posiłku, najlepiej na surowo. Używaj przypraw poprawiających snak potraw i trawienie.

Nawodnienie organizmu

Pij około 2 litrów płynów na dobę, w zależności od masy ciała. Woda dobrej jakości, herbaty i napary ziołowe, rozcieńczone świeżo wyciskane soki warzywne. Nie pij alkoholu. Jeśli masz zaburzenia łaknienia, napoje pij między posiłkami, a nie w ich trakcie, ponieważ powodują szybsze uczucie sytości.

Jak często jeść?

Najlepiej nie rzadziej niż co 3-4 godziny, a więc 4-5 razy dziennie. Porcje mogą być mniejsze, ale odżywcze i bogate w różne produkty. Jeśli masz nudności, zwiększ częstość spożywanych posiłków. Jedz nieco mniej, ale częściej. Dobrym rozwiązaniem mogą okazać się zupy, zupy kremy, koktajle owocowo-warzywne, sorbety, kaszki.

Oto ogólne zalecenia żywieniowe dla pacjentów onkologicznych:

• Jedzenie powinno być zróżnicowane, smaczne dla ciebie i estetycznie podane
• Dodawaj do posiłków źródła pełnowartościowego białka
• Spożywaj węglowodany złożone, nie proste, których źródłem powinny być pełnoziarniste produkty zbożowe oraz warzywa i owoce (z przewagą warzyw)
• Pamiętaj, że warzywa i owoce są także źródłem przeciwutleniaczy i błonnika pokarmowego
• Wybieraj tłuszcze dobrej jakości pochodzące z ryb, olei nierafinowanych, nasion i orzechów
• Jedz 4-5 posiłków dziennie z 3-4 godzinnymi przerwami
• Przygotowuj posiłki gotowane, przygotowane na parze, duszone lub delikatnie zapiekane. Unikaj grillowania i smażenia
• Spożywaj posiłki w optymalnej temperaturze (ani za ciepłe ani za zimne)
• Nawadniaj się: pij około 2 litrów płynów dziennie.

Pamiętaj: prawidłowa dieta w trakcie choroby nowotworowej zwiększa twoje szanse na wyleczenie i daje ci energię niezbędną do walki z chorobą.

Źródło: dr n. med. K. Karabin, poradnikzdrowie.pl; Zdjęcia: Visions-AD – stock.adobe.com