Każda kobieta może co miesiąc wykonywać samobadanie piersi i dzięki temu wykryć niepokojące zmiany w bardzo wczesnej fazie. To – w razie choroby – znacząco zwiększa szanse na wyleczenie.
„Badajmy się same, w domowym zaciszu, nie po to, by szukać choroby, ale by czuć się spokojnie. Kumulujmy metody i dostarczajmy sobie niezbędnych informacji” – apeluje prezes Fundacji OnkoCafe Anna Kupiecka, która w 2010 roku sama zachorowała na raka piersi. „Jestem przykładem osoby, która liczyła na to, że jej się to nie zdarzy, bo nikt w rodzinie nie chorował, byłam przed 50. rokiem życia, a lekarz, u którego byłam dwa tygodnie wcześniej, nie wspomniał o konieczności zbadania piersi”.
Psychoonkolog Adrianna Sobol przekonuje: „Wiele kobiet boi się wykonywać samobadanie, bo towarzyszy temu lęk, że wykryją guzek. Tymczasem badanie to coś, co wzmacnia nasz osobisty system bezpieczeństwa. Pozwala wkroczyć w inny etap świadomości zagrożeń i wiedzieć, że czas ma tu ogromne znaczenie”.
Szczególnie wyczulone na wszelkie zmiany w piersiach powinny być panie, które:
- skończyły 50. r.ż.
- palą papierosy,
- stosują doustną antykoncepcję przez wiele lat,
- mają nadwagę,
- codziennie piją alkohol lub piją rzadziej, ale w dużych ilościach.
Ostrożność trzeba zachować także wtedy, gdy:
- pierwsza miesiączka wystąpiła przed 12. rokiem życia,
- menopauza miała miejsce po 55. roku życia,
- na raka piersi lub jajnika chorowała matka, siostra lub córka (uwarunkowania dziedziczne).
Kiedy się badać?
Jeśli kobieta miesiączkuje, należy pamiętać, że nie każdy dzień cyklu jest dobry na palpacyjne badanie piersi. Idealny czas to 5-9 dzień cyklu. U kobiet, które nie miesiączkują, dzień badania nie ma znaczenia, warto jednak, by był to jeden konkretny w miesiącu.
Niezależnie od tego przy kąpieli czy przebieraniu się warto oglądać swoje piersi – czy nie zmieniły kształtu, wielkości albo zabarwienia oraz czy nie ma wycieku z brodawek.
Samobadanie piersi krok po kroku
Badanie najlepiej przeprowadzić najpierw w pozycji stojącej.
- Prawą rękę unieś do góry i oprzyj dłoń z tyłu głowy.
- Lewą rękę przyłóż do prawej piersi.
- Przesuwaj rękę po skórze od góry w dół oraz okrężne, a także od boku do sutka i odwrotnie. Podobne ruchy wykonaj pod pachą.
- Powtórz tę czynność nieco mocniej – to pozwoli wyczuć tkanki położone głębiej.
- Ściśnij brodawkę, by sprawdzić, czy nic się z niej nie sączy.
- Te same czynności wykonaj na drugiej piersi (lewa ręka uniesiona, badamy prawą dłonią).
Następnie powtórz badanie w pozycji leżącej – na wznak
- Pod prawą łopatkę podłóż małą poduszkę lub zwinięty ręcznik.
- Powtórz te same czynności, które wykonywaliśmy podczas badania na stojąco.
Co powinno zaniepokoić?
- podejrzane zgrubienia
- guzki
- miejscowe zmiany konsystencji tkanki
- obrzęk, powiększone węzły chłonne pod pachą.
Źródło: M. Wysocka, zdrowie.pap.pl, Świętokrzyskie Centrum Onkologii, Fundacja OncoCafe; Zdjęcia: Lars Zahner – stock.adobe.com